(*) For English please scroll down

Otherwise Inside
Examining a Queer World in the Muslim Deep South

นิทรรศการศิลปะร่วมสมัยโดยสมัคร กอเซ็ม
“เป็นเช่นอื่น อยู่ภายใน”
สำรวจโลกของเควียร์ในสังคมมุสลิมสามจังหวัดภาคใต้
19 กรกฎาคม - 16 สิงหาคม 2561
งานเปิด วันพฤหัสบดีที่ 19 กรกฎาคม 2561 เวลา 19.00น.

“ปอแนใต้ปอเนาะ” เป็นชุดภาพถ่ายที่มาจากงานวิจัยภาคสนามทางมานุษยวิทยาที่พยายามทำความเข้าใจถึงความเป็นเควียร์ในสังคมมุสลิมสามจังหวัดชายแดนใต้ของไทย ซึ่งประเด็นเกี่ยวกับเพศสภาพที่หลากหลายเป็นเรื่องที่ละเอียดอ่อนที่จะนำเอามาพูดคุย รวมถึงเกย์มุสลิมที่ไม่สามารถเปิดเผยอัตลักษณ์ทางเพศของตัวเองได้ ชุดภาพถ่ายนี้จึงเน้นเรื่องของตัวตนและการนำเสนอภาพแทนของการเป็นเกย์ท่ามกลางบริบทของกระแสรากฐานนิยมอิสลามในพื้นที่ โดยภาพถ่ายส่วนใหญ่ถูกถ่ายขึ้นในงานวิจัยภาคสนามของสมัคร์ในช่วงปี พ.ศ.2560

สมัคร์เติบโตและเรียนหนังสือในโรงเรียนสอนศาสนาอิสลาม หรือที่เรียกว่า “ปอเนาะ” เขามักถูกล้อเลียนอยู่เสมอว่าเป็น “ปอแน” (ในภาษามลายู) หรือ “กะเทย” (ในภาษาไทย) ซึ่งเป็นคำเรียกที่ค่อนข้างแย่สำหรับเกย์หรือกับบุคคลข้ามเพศ สมัคร์เคยมีเพื่อนสนิทคนหนึ่งชื่อ “วาลัด” ที่ต่างก็ต้องเผชิญกับการใช้คำพูดล้อเลียนต่างๆ นานา แต่เธอเป็นคนที่กล้าคนหนึ่งที่กล้าแสดงอัตลักษณ์กะเทยของตัวเอง ถึงแม้ว่าเธอจะแต่งสาวไปเที่ยวบาร์กัน เธอกลับยังคงยึดการปฏิบัติทางศาสนาอย่างเคร่งครัดตามที่พ่อแม่ขอร้องไว้ ดังนั้นเธอจึงยังคงเป็นในสิ่งที่เธอต้องการเป็นได้ วาลัดละหมาดครบห้าเวลาต่อวัน ปกติเธอแต่งตัวด้วยชุดมุสลิมแบบอาหรับเวลาไปมัสยิดแล้วค่อยกลับมาเปลี่ยนชุดไปเที่ยว ใส่รองเท้าส้นสูงและกระโปรงสั้นลายเสือไปเที่ยวข้างนอก

ผู้คนที่โรงเรียนมักจะพูดกันอยู่เสมอว่า พวกเขานั้นผิดปกติ ผิดเพศ พระเจ้าจึงไม่เคยยอมรับการละหมาดของพวกเขา แต่พอตกดึกคนพวกนั้นก็ยังมาสะกิดตอนดึกเพื่อมาระบายความใคร่ด้วย เรื่องต่างๆ นี้จึงทำให้เขามีความคิดในการทำชุดภาพถ่ายชื่อ คู่มือละหมาด โดยให้เกย์มุสลิมเป็นแบบในการแสดงอากัปกริยาท่าทางเพื่อสอนการละหมาดเหมือนที่มีอยู่ทั่วไป เพื่อหวังให้ใครก็ตามที่มักตัดสินพวกเขาด้วยวาทกรรมทางศาสนาอยู่บ่อยๆ ให้เคารพพวกเขาในฐานะศาสนิกคนหนึ่งอย่างเท่าเทียมและปล่อยให้การตัดสินต่างๆ เป็นหน้าที่ของพระเจ้าเท่านั้น

งานชุดนี้ของสมัคร์ที่ต้องการพัฒนาให้เป็นโครงร่างงานวิจัยในระดับปริญญาเอกของเขาเอง เขาจึงเน้นทำงานในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ในช่วงตั้งแต่ต้นปี พ.ศ.2560 โดยเขาฝึกการถ่ายรูปจากงานภาคสนาม เขาเริ่มจากการถ่ายภาพในชุดแรกๆ เพื่อทำความเข้าใจวัยรุ่นนักศึกษาเกย์ที่ยอมให้สมัคร์ได้ไปถ่ายทอดตัวตนของพวกเขา