(*) For English please scroll down

คัดมันดู โฟโต้ แกลเลอรี่ และ โฟโต้บางกอก 2018
ภูมิใจเสนอ

นักโทษ ๒๔๔๕
(Absolute Prisoners 1902)

นิทรรศการภาพถ่ายจัดวางโดย
มานิต ศรีวานิชภูมิ

6 กรกฎาคม – 25 สิงหาคม 2561
[เปิดให้เยี่ยม ศุกร์ที่ 6 ก.ค. เวลา 18.30 – 23.00 น.]

วันหนึ่งที่หอจดหมายเหตุแห่งชาติ ศิลปินภาพถ่าย มานิต ศรีวานิชภูมิ ได้พบชุดภาพชายฉกรรจ์รูปร่างเล็ก ผอมเกร็ง สวมชุดชนเผ่าพื้นเมือง แม้ทั้ง 16 คน จะถูกจับคู่ล่ามโซ่ตรวนราวสัตว์ร้าย แต่สายตาอันหยิ่งทระนงของแต่ละคน ผสานกับท่ายืนอันมั่นคงองอาจ ไม่เกรงกลัวใคร ทำให้ภาพถ่ายขาว-ดำเก่าชุดนี้โดดเด่น สะดุดตา เกินกว่าจะปล่อยผ่านไปโดยไม่ตั้งคำถาม น่าเสียดาย ไม่มีเจ้าหน้าที่คนใดในหอจดหมายเหตุแห่งนี้สามารถให้ข้อมูลใดๆ หรือไขปริศนาภาพได้ว่า พวกเขาทั้ง 16 คน คือใคร? ภาพนั้นถ่ายเมื่อไหร่ สมัยใด?
แล้ว มานิต ศรีวานิชภูมิ ศิลปินภาพถ่ายร่วมสมัยก็พบคำตอบว่า ชายฉกรรจ์ผู้ทระนงเหล่านี้หาใช่โจรกระจอก หากแต่เป็น “กบฏเงี้ยวเมืองแพร่ ปี ๒๔๔๕” ที่ถูกจับมาไว้ยังกรุงเทพหลังจากพ่ายแพ้ในการต่อต้านการรวมศูนย์อำนาจระบอบใหม่ ‘สมบูรณาญาสิทธิราขย์’ ของพระเจ้าแผ่นดินสยาม รัชกาลที่ 5 น่าเสียดาย ที่เรื่องราวของพวกเขามิได้ถูกบันทึกแต่อย่างใด นอกจากถูกจับถ่ายภาพบันทึกอัตลักษณ์นักโทษ ภาพเหล่านี้ก็ถูกฝังรวมไว้ในหอจดหมายเหตุร่วมกับภาพถ่ายเก่านับหมื่นๆ ใบ ที่ยากแก่การเข้าถึง ประวัติศาสตร์ไทยจึงมีแต่เรื่องแต่งของผู้ชนะเท่านั้น
อย่างไรก็ตาม มานิตนำไฟล์ดิจิตัลนักรบไทยใหญ่เหล่านี้ย้อนเวลากลับไปสู่อดีต โดยอาศัยกระบวนการถ่ายภาพโบราณด้วยฟิล์มกระจกชนิดเปียก (wet-plate collodion) ขนาด 8 x 10 นิ้ว แล้วนำมาจัดแสดงในตู้โบราณ เพื่อให้เราสามารถเพ่งพินิจพวกเขาด้วยความรู้สึกเคารพยำเกรง หาใช่โจรใจบาปโหดเหี้ยม ผู้เที่ยวสังหารเหล่าข้าราชการและทหารสยาม ที่เข้าไปยึดอำนาจและสิทธิต่างๆจากมือของพวกเขา อย่างที่ประวัติศาสตร์ของผู้ชนะเขียนเล่าไว้
มานิต ศรีวานิชภูมิ ศิลปินภาพถ่ายร่วมสมัยผู้สร้างสรรค์งานมายาวนานกว่า 30 ปี ผลงานของเขาได้รับการเผยแพร่ทั้งในและต่างประเทศ และได้รับการสะสมอยู่ในพิพิธภัณฑ์สำคัญๆ ของโลก