‘ลีลาของลายใหม่’
ศิลปะร่วมสมัย สงขลา ปัตตานี ยะลา นราธิวาส

วัน : 4 ส.ค. – 16 ต.ค. 2554
สถานที่ : ห้องนิทรรศการ ชั้น 7
ผู้จัด : หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานครร่วมกับกรุงเทพมหานครพิธีเปิด :  9 สิงหาคม 2554

หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานครร่วมกับกรุงเทพมหานคร ร่วมจัดแสดงนิทรรศการจิตรกรรมโดย 29 ศิลปินร่วมสมัยจาก สงขลา ปัตตานี ยะลา นราธิวาส 

นิทรรศการ ‘ลีลาของลายใหม่’ แสดงให้เห็นถึงความหลากหลายทางความคิดสร้างสรรค์ของศิลปินรุ่นใหม่ ของ 4 จังหวัดภาคใต้ บนพื้นฐานของวัฒนธรรมท้องถิ่น ที่มีสีสันลวดลายเป็นที่ประจักษ์ในชีวิตประจำวัน เช่น บนผ้าลายปาเต๊ะ เรือกอและ หนังตะลุง ซึ่งศิลปินได้นำสิ่งเหล่านี้มาสานต่อเป็นงานร่วมสมัย ผูกวางร่างลวดลายด้วยความชำนาญ เพราะการซึมซับจากมรดกทางวัฒนธรรมของท้องถิ่น

นอกจากการใช้ลวดลายแล้ว เห็นได้ว่าการวาดภาพเหมือนหรือการสร้างภาพเหมือนจริง ได้เป็นเรื่องท้าทายของศิลปินรุ่นนี้ ที่ได้มีโอกาสเรียนรู้และค้นพบศิลปะแบบต่างๆ จากการที่ได้ผ่านสถาบันการศึกษาศิลปะร่วมสมัย 

ศิลปินรุ่นแตกดอกออกหน่อนี้ ถึงแม้เป็นลูกหลานชาวบ้าน แต่มีโอกาสทำงานศิลปะได้ทดลองความคิด ทดลองเทคนิคใหม่ๆ ถึงกระนั้นก็ตามยังไม่ลืมเรื่องของชีวิตชาวบ้าน นำเสนอเรื่องของหมู่บ้าน เรื่องของตายายที่มีความผูกพันทางจิตใจและเป็นสายใยทางวัฒนธรรม หรือบางศิลปินสะท้อนถึงชีวิตความแข็งแกร่งที่แฝงอยู่ในชีวิตของชาวบ้าน โดยเฉพาะด้านฝ่ายหญิงที่ต้องแบกภาระของครอบครัว เป็นต้น (จำนวนของศิลปินหญิงในนิทรรศการนี้ มีมากกว่าครึ่ง)

การเสนอความคิดโดยใช้สื่องานภาพเหมือน เป็นเรื่องใหม่และเป็นงานบุกเบิกในบริบทของท้องถิ่น ในเวลาเดียวกันผลงานของศิลปินบางคน ใช้ภาพเหมือนเพื่อสื่อถึงรูปธรรมที่ไม่เที่ยงของชีวิต  ทั้งนี้การวาดภาพเหมือนและการเขียนลวดลายเรื่องรูปธรรมและนามธรรม เป็นเรื่องสนทนาเก่าแก่แต่โบราณกาล แต่กำลังได้มีชีวิตชีวาขึ้นอีก บนคาบสมุทรที่เป็นที่ขึ้นฝั่งของอารยธรรมรากฐานที่มาของบทสนทนาเหล่านี้ ก็เป็นความต่อเนื่องของประวัติศาสตร์ที่จะเชื่อมมาสู่ปัจจุบัน

นอกจากประเด็นทางวัฒนธรรมแล้วผลงานศิลปะกลุ่มนี้สะท้อนถึงสภาพแวดล้อม เช่น ฝั่งทะเล ความอุดมสมบูรณ์ของท้องที่ และชีวิตของท้องถิ่น ซึ่งองค์ประกอบเหล่านี้อาจจะเห็นได้ไม่ชัดในสภาพแวดล้อมของเมืองสมัยใหม่ แต่สิ่งที่แสดงออกมาให้ประจักษ์บนงานจิตรกรรม ก็สร้างถึงความชัดเจนมากยิ่งขึ้น ถึงคุณค่าของวัฒนธรรมและสังคมในท้องถิ่น
ศิลปินสวนหนึ่งที่แสดงงานนิทรรศการ ได้มองถึงความหลากหลายทางวัฒนธรรม สืบเนื่องจากที่ดินแดนใต้คอคอดกระ เป็นทางแพร่งผ่าน เป็นดินแดนจตุรัสสัญจรของชาวเอเชีย ซึ่งผู้คนหลายหมู่หลายเหล่าได้รู้จักการทำมาหากินอยู่ร่วมกันมาช้านาน มีการแลกเปลี่ยนและต่อรองกันอย่างเข้มข้น ซึ่งในสถานการณ์ปัจจุบันที่มีความเดือดร้อนวิตกกังวล ศิลปินที่มีจิตใจสร้างสรรค์ เชื่อมโยง และมองโลกที่มีแสงสว่าง ก็สามารถสร้างและหาแนวทางของวิถีชีวิตที่มีความบรรสานและปรองดอง

นิทรรศการ ‘ลีลาของลายใหม่’ ที่หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร สร้างโอกาสให้มีการสนทนาระหว่างคนในท้องถิ่นต่างๆผ่านผลงานศิลปะ เป็นการรับรู้และการแลกเปลี่ยนความคิด

อย่างน้อยที่สุด การหยิบยกเรื่องรูปธรรม นามธรรม มาเป็นบทสนทนาอีกวาระหนึ่ง เป็นประเด็นที่มีความเกี่ยวเนื่องกับสังคมในปัจจุบัน สังคมที่อาจเต็มไปด้วยรูปลักษณ์ ทั้งภาพจริง และภาพลวงตา