บินลัดฟ้ามาเชียงรายด้วยสายการบินไทยแอร์เอเชียจากการเชิญชวนของโรงแรมเลอ เมอริเดียน เชียงราย เพียงชั่วโมงสิบห้านาที รู้สึกเหมือนข้ามดินแดนมาสู่อีกดินแดนที่ช่างต่างจากกรุงเทพมหานคร 

บรรยากาศที่เมืองเชียงรายยังเขียวขจี บ้านเมืองยังเป็นชนบท และได้รวบรวมงานศิลป์ที่วิจิตรไว้ งานศิลป์แรกที่ได้ไปยลคืองานศิลป์ขนาดใหญ่ “วัดร่องขุ่น” หรือวัดขาวที่คนต่างชาติรู้จัก วัดร่องขุ่นสร้างขึ้นมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2540 ถึงตอนนี้ก็ 14 ปีแล้ว อาจารย์เฉลิมชัย โฆษิตพิพัฒน์ ผู้สร้างวัดร่องขุ่น เป็นคนออกแบบทุกส่วนในวัดตั้งแต่หลังคาไปถึงพื้น จนกระทั่งในวันนี้อาจารย์ก็ยังออกแบบอยู่ เพราะวัดยังสร้างไม่เสร็จสมบูรณ์ 

เงินทุนที่ใช้สร้างมาจากเงินส่วนตัวของอาจารย์เฉลิมชัยล้วนๆ ศิลปินคนหนึ่งชื่อ พี่สรรสุข ที่กำลังลงสีในโบสถ์เล่าให้ฟังว่า เงินจากการขายงานศิลปะของอาจารย์จะนำมาทุ่มให้วัด เพราะในวัดไม่มีการให้เช่าพระ การเรี่ยไร หรือการทำบุญใดๆ ร้านขายของข้างๆ วัดได้ติดป้ายไว้อย่างชัดเจนว่าร้านค้าของเอกชน 

พี่สรรสุขยังเล่าถึงงานที่ตนกำลังทำอยู่ว่า เขานั่งวาดงานจิตรกรรมฝาผนังมาแล้ว 8 ปีตอนนี้เสร็จสมบูรณ์ไปแล้วสองด้าน ตกด้านละ 3 ปี ด้านหนึ่งคือด้านหน้าโบสถ์เป็นรูปธรรมะ ส่วนด้านหลังเป็นรูปของพวกมารที่ถูกผู้พิทักษ์ทำลาย ลูกเล่นของด้านมารนี้ดูแล้วน่าสนใจและสนุก เพราะผู้พิทักษ์บนผนังเป็นเหล่าซูเปอร์ฮีโร่ในตำนานที่มนุษย์รู้จักกันดี เช่น โดราเอมอน ดรากอนบอล เซเลอร์มูน ซูเปอร์แมน เบนเทน หรือหุ่นยนต์ในทรานส์ฟอร์เมอร์ส มันน่าสนใจตรงที่มันคือตัวละครที่คนรู้จักและทันสมัย และน่าสนุกตรงที่คนชมจะสนุกกับการค้นหาตัวละครที่แอบซ่อนอยู่อย่างแนบเนียน จุดหนึ่งที่อยากให้สังเกตคือ ในดวงตาของมารข้างซ้ายจะเป็นหน้า จอร์จ บุช ส่วนตาขวาเป็นหน้า บิน ลาเดน เป็นการนำเสียดสีโลกมนุษย์ด้วยศิลปะของธรรมะ 



อีกสองด้านที่ยังวาดและลงสีไม่เสร็จคือ ภาพมนุษย์กำลังเดินทางไปหาพระพุทธเจ้าที่ผนังทางธรรม ใบหน้าของมนุษย์เป็นคนที่มีอยู่จริง พี่สรรสุขชี้ภาพหน้าตัวเองบนผนังให้ดูด้วย ส่วนด้านนอกโบสถ์เป็นลวดลายปูนปั้นสีขาวที่ชดช้อยและละเอียดยิบ เล่าเรื่องราวของทางที่เดินไปโบสถ์ว่า ทางขึ้นเป็นนรก มีมือของภูตผีขอส่วนบุญ ผู้เข้าชมจะเดินทางต่อไปยังสวรรค์หรือตัวโบสถ์นั่นเอง ส่วนทางออกนั้นจะต้องเดินต่อไปลงทางหลังโบสถ์ ห้ามเดินย้อนกลับมาทางเดิมเด็ดขาด เพราะจะเป็นการเดินลงนรกอีกครั้ง 

อีกหนึ่งสถานที่ที่พี่สรรสุขพาชมคือ เมรุเผ่าศพ ที่สวยงามจนพี่สรรสุขเอ่ยปาก “เห็นเมรุแล้วอยากตาย” ตอนนี้อยู่ระหว่างการสร้างอยู่ เมื่อเสร็จจะใช้ในการเผาศพคนหมู่บ้านร่องขุ่นและเจ้าอาวาสของวัดร่องขุ่นที่มีเพียง 1 รูปเท่านั้น ใกล้ๆ กันจะเป็นห้องน้ำสีทองของฆราวาสเท่านั้น สีทองที่ใช้สะท้อนกิเลสตัณหาของมนุษย์ธรรมดาที่ยังอยากมีอยากได้อยู่ 

ตรึงตราจากวัดร่องขุ่นสีขาวโพนแล้ว ได้ไปชมความสวยงามอีกด้านหนึ่งของศิลปินแห่งชาติ อาจารย์ถวัลย์ ดัชนี ในบ้านดำกาแลของอาจารย์ เป็นสถานที่โชว์งานศิลปะที่ส่วนมากมาจากไม้สีดำ กระดูกสัตว์ เขาสัตว์ และหนังสัตว์ สอดแทรกด้วยเนื้อหาธรรมะของพระพุทธเจ้า 



เจ้าหน้าที่ของบ้านดำกาแลเล่าให้ฟังว่า คนส่วนใหญ่มักมองว่าบ้านดำสร้างขึ้นมาเพื่อล้อวัดร่องขุ่นที่เป็นสีขาว แต่แท้จริงแล้วไม่ใช่ เพราะบ้านดำสร้างขึ้นมาก่อนนับถึงตอนนี้ก็มีอายุ 36 ปีแล้ว ภายในร้านขายของที่ระลึกจะมีภาพราคา 20 ล้านบาทจำหน่ายอยู่ ภาพหนึ่งเป็นภาพสกรีนเหมือนจริงที่ขายออกไปแล้ว 1 ภาพ ส่วนอีก 1 ภาพที่มีลักษณะคล้ายกันเป็นภาพฝีมืออาจารย์ถวัลย์จริงๆ ชื่อภาพ “ผจญมาร” ภายในภาพจะมีมารที่แทนธาตุทั้งสี่ ดิน น้ำ ลม ไฟ ได้แก่ งูแทนดิน หอยแทนน้ำ อินทรีแทนลม และเสือแทนไฟ อีกภาพที่อยู่ข้างกันมีขนาดเล็กกว่ามาก ราคา 1.5 ล้านบาท เป็นภาพที่อาจารย์ถวัลย์วาดภายใน 20 วินาที แต่ถ้าถามอาจารย์ว่าวาดภาพนี้กี่นาที อาจารย์จะตอบ 60 ปี เพราะมันเป็นภาพที่อาจารย์วาดจากประสบการณ์ที่สะสมมาทั้งชีวิต 

โชคดีวันที่ไปได้เจออาจารย์ถวัลย์นั่งอ่านหนังสือพิมพ์อยู่ใต้ถุนบ้านด้วย แต่คนนอกไม่อนุญาตเข้าไปหาอาจารย์ จะถูกสายตาจากเด็กในบ้านจ้องดูทุกกระเบียดนิ้วไม่ให้ก้าวเข้าไปใกล้อาจารย์ นั่นก็เพื่อไม่ให้รบกวนเวลาพักผ่อนของอาจารย์ หรือถ้าวันไหนอาจารย์ใช้สมาธิกับงานอยู่ คนภายนอกจะถูกกันไม่ให้เข้าใกล้บริเวณใต้ถุนนั้นเลย 



ดื่มด่ำกับงานศิลปะขนาดใหญ่เป็นวัดเป็นบ้านจนอิ่มแล้ว มาตบท้ายด้วยศิลปะขนาดเล็กที่บ้านดอยดินแดง เครื่องปั้นดินเผาของศิลปินเชียงรายปี พ.ศ. 2554 คุณสมลักษณ์ ปันติบุญ นักปั้นผู้มีชื่อเสียงด้านเซรามิกที่ผสมผสานดิน น้ำ ลม ไฟ ธาตุทั้งสี่ของจักรวาลผ่านตัวตนของเขา ผลงานของเขาจะมีกลิ่นอายความเป็นญี่ปุ่น เพราะได้ไปเรียนศิลปะการปั้นที่ญี่ปุ่นมาด้วย (ได้ภรรยาญี่ปุ่นกลับมาด้วยเช่นกัน) ที่บ้านดอยดินแดงนี้จะใช้ดินในการปั้นจาก จ.เชียงใหม่ และลำปาง และใช้สีจากวัตถุดิบธรรมชาติ เช่น สีเขียวมาจากพืช สีแดงมาจากธาตุเหล็ก เป็นต้น ฝีมือการปั้นของคุณสมลักษณ์เรียบง่าย ใช้งานได้ และสวยงาม ทำให้มีออร์เดอร์จากห้างสรรพสินค้าชื่อดังหรือโรงแรมชั้นนำให้ทำแก้ว จาน ชาม หรือแจกันส่งเป็นจำนวนมาก 

ที่บ้านดอยดินแดงนี้มีร้านกาแฟให้นั่งจิบชื่นชมงานศิลปะกันแบบชิล ชิล และใครที่มาเป็นคณะสามารถติดต่อทำกิจกรรมด้วยตัวเองกับการเพนต์ลายบนแก้วและจานด้วยตัวเอง ทางร้านจะนำไปเคลือบและส่งกลับไปให้เป็นของที่ระลึก 

งานศิลปะในเชียงรายไม่ให้เพียงประสบการณ์ด้านศิลปะขั้นสุดยอดเท่านั้น แต่ยังเป็นการพักใจกับสิ่งสวยงามที่หาที่อื่นไม่มี ใครอยากมาพักผ่อนอย่างมีศิลป์ชวนให้มาเชียงราย ทั้งงานศิลป์จากฝีมือมนุษย์ และงานศิลป์จากธรรมชาติจะบำบัดคุณให้รู้สึกดี

 

 

โดย: นายทองดี 
ที่มา: posttoday.com / 20 สิงหาคม 2554