ไม่บ่อยครั้งนักที่ศิลปินไทยจะได้เป็นส่วนหนึ่งในงานศิลปะระดับโลก ยิ่งเป็นงานการแสดงศิลปะนานาชาติที่มีอายุเก่าแก่ที่สุดของโลก ซึ่งจัดกันมาต่อเนื่องกว่า 50 ปี ภายใต้การเรียกขานว่า นิทรรศการเวนิส เบียนนาเล่ โดยปีนี้นับเป็นครั้งที่ 54 และจะมีการจัดแสดงขึ้นที่ แกลเลอรี พาราดิโซ ริมฝั่งทะเลสาบที่งดงามของสวนสาธารณะจิอาร์ดินี เมืองคาสเตลโล ประเทศอิตาลี

วกกลับมาพูดถึงเรื่องที่เกิดขึ้นในบ้างเรากันบ้าง โดยเมื่อวันก่อนที่สถานบันจิม ทอมป์สัน สำนักงานศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัย (สศร.) กระทรวงวัฒนธรรม ได้เปิดโต๊ะแถลงข่าวแสดงความยินดีที่ นาวิน ลาวัลย์ชัยกุล ศิลปินรางวัลศิลปาธร สาขาทัศนศิลป์ปีล่าสุด เนื่องจากได้รับเชิญเป็นตัวแทนประเทศไทยเข้าร่วมนิทรรศการเวนิส เบียนนาเล่ ในครั้งนี้ และนับเป็นการเข้าร่วมในครั้งที่ 5 ของประเทศไทยในนิทรรศการศิลปะระดับนานาชาติที่มีมายาวนานแห่งหนึ่งของโลก

นาวิน ศิลปินชาวไทยเชื้อสายอินเดีย มีผลงานที่ได้รับการยอมรับในระดับนานาชาติ มีความโดดเด่นในผลงานศิลปะก็คือการสร้างความร่วมมือร่วมแรงและการทำงานเป็นหมู่คณะ เนื่องจากงานของเขามีพื้นฐานจากการตั้งคำถามต่อระบบการสร้างสรรค์และนำเสนอศิลปะตามขนบแนวทางสมัยใหม่ จึงมักสร้างสรรค์ผลงานที่เกี่ยวพันกับชีวิตประจำวัน ที่นอกจากสร้างสรรค์โครงการศิลปะกับชุมชนแล้ว ยังได้รับเชิญให้ร่วมแสดงนิทรรศการศิลปะระดับโลกมาอย่างต่อเนื่อง ปัจจุบันเขาใช้ชีวิตกับครอบครัวที่เมืองฟูกูโอกะและเชียงใหม่ ทำงานศิลปะร่วมสมัยในประเทศไทยอย่างต่อเนื่องที่เชียงใหม่กับทีมงานนาวินโปรดักชั่น

ซึ่งในครั้งนี้เจ้าของรางวัลศิลปาธรได้สร้างสรรค์ผลงานชื่อ Paradiso di Navin ที่มุ่งจะนำเสนอให้โลกยอมรับนาวินแลนด์ ซึ่งเป็นความพยายามหนึ่งของศิลปินร่วมสมัยที่จะสร้างผลงานที่มีพลวัตสัมพันธ์กับสถานที่ติดตั้งผลงาน ณ Paradiso Gallery ริมฝั่งทะเลสาบที่งดงามของสวนสาธารณะจิอาร์ดินี

ในผลงาน Paradiso di Navin ผู้ชมนิทรรศการจะถูกเชิญให้พิจารณาและสนับสนุนการสร้างชาติที่ไม่ใช่ชาติ (non-nation) และมีจุดเชื่อมต่อ (transit area) ที่เป็นจุดรวมของคนชื่อนาวินทั้งหลายและเพื่อนของคนชื่อนาวินจากทุกมุมโลก และท่านประธานนาวิน (Chairman Navin) เพื่อเสียดสี ล้อเลียนปัญหาอันเกี่ยวเนื่องกับความคิดเรื่องชาติ สัญชาติ ความเป็นพลเมืองและอื่นๆ ในโลกร่วมสมัยผ่านงานศิลปะร่วมสมัย

โดยทั่วไปแล้วผลงานสร้างสรรค์ของ "นาวิน" จะเป็นแนวคิดการสร้างพลวัตความสัมพันธ์กับสถานที่ สิ่งแวดล้อมและมุ่งสัมพันธ์กับผู้ชมและสาธารณชนทั่วไป ซึ่งเป็นแนวทางศิลปะที่ได้รับความชื่นชมอย่างมากในความสำเร็จของศิลปินที่สามารถสื่อระหว่างผู้ชม ชุมชน และมีบทบาทเป็นนักวิจารณ์สังคมผ่านเรื่องเล่าในผลงาน ตลอดจนการสร้างผลงานโดยสร้างนวัตกรรมของผลงานร่วมกับชุมชนด้วยวิธีการต่างๆ ผลงานของเขาจึงเป็นการต่อรองระหว่างอัตลักษณ์ท้องถิ่นเฉพาะที่กับแรงเคลื่อนของโลกาภิวัตน์ โดยใช้สื่อผสมในการจัดวาง เช่น ภาพยนตร์ การแสดงสด แกลเลอรีเคลื่อนที่ ป้ายขนาดยักษ์ การ์ตูน เกม สินค้าและเครื่องดื่ม เป็นต้น

ณ Paradiso di Navin ยังมีผลงานส่วนหนึ่งที่เป็นการร่วมงาน (collaboration) กับจิม ทอมป์สัน ผลิตภัณฑ์ไหมไทยชั้นนำกับศิลปิน ซึ่งมีบริเวณส่วนหนึ่งที่เป็นภัตตาคารด้วยการตกแต่งร้าน Paradiso โดยใช้ผ้าขาวม้าของไทย และยังได้ผลิตของที่ระลึกต่างๆ ที่เกี่ยวกับนาวินแลนด์อีกด้วย

อย่างไรก็ตามผลงานศิลปินไทยผู้นี้จะเปิดให้ชมระหว่างวันที่ 4 มิถุนายน-27 พฤศจิกายน (ปิดวันจันทร์ ยกเว้นวันที่ 6 มิถุนายน, 15 สิงหาคม, และ 21 พฤศจิกายน 2554) ในขณะที่นิทรรศการเวนิส เบียนนาเล่ จะเปิดให้ชมตั้งแต่ 2 มิถุนายนเป็นต้นไป

ที่มา: คมชัดลึก / 26 พฤษภาคม 2554