’ เมื่อความใหม่กับความเก่าย่อมสวนทางและย้อนแย้งกันเสมอ ประวัติศาสตร์ถึงแม้จะมีการซ้ำรอย แต่เรื่องราวทางดนตรีนั้นยากที่จะหวนกลับไปสู่จุดเดิม แม้จะเอาของเก่ามาสร้างใหม่ก็ตาม แต่ก็เป็นแค่การระลึกถึงชั่วครั้งชั่วคราว เป็นการรำลึกถึงวันชื่นคืนสุข แต่จะให้ยืนยงเป็นจำหลักหรือหมุดหมายของยุคสมัยคงเป็นไปไม่ได้ 

เพราะดนตรีที่แท้จริงแล้ว คือปากคำที่สะท้อนความจริงแท้ของยุคสมัยออกมา’ 

-----------------------------------------------

หากพิจารณาถึงคำนิยามทางดนตรีนิว โปรก (New Prog) หรือ นิว โปรเกรสสีฟร็อค จะอยู่ภายใต้โครงสร้างของดนตรีที่หลากหลายเป็นอย่างมากในยุคปัจจุบัน ซึ่งจะพบว่า ดนตรีจะมีความรู้สึกที่เป็นปัจเจกบุคคลหรือความเป็นส่วนตัวอยู่ค่อนข้างสูง ประกอบด้วยแนวดนตรีที่เรียกว่า เอ็กซ์เพริเมนทัลหรือแนวทดลอง ผนวกรวมกับดนตรีอินดี้-ทรอนิก้า ที่นำดนตรีในแนวอินดี้พ็อพร็อคมาผสมรวมกับดนตรีแนวอิเล็กทรอนิก้า และพาวเวอร์พ็อพ รวมถึงแนวดนตรีอื่นๆ ซึ่งมีอยู่ในวงดนตรีร็อครุ่นใหม่ในปัจจุบัน ไม่ว่าจะเป็น แมธร็อค/เมทัล, ไซเคเดลิค, โปรเกรสสีฟ, โพสต์-ร็อค, แชมเบอร์/บาโรค, สโลว์คอร์, อาร์ตร็อค ซึ่งหลอมรวมกันอย่างเป็นสไตล์แบบพันทาง 

สำหรับแนวดนตรีนิว โปรเกรสสีฟร็อค นั้น มีชื่อเรียกหลากหลายหันไป อย่าง นิว โปรเกรสสีฟร็อคหรือนู โปรก บางทีก็เรียก อัลเทอร์เนทีฟ โปรเกรสสีฟร็อค หรือ โพสต์ โปรเกรสสีฟ ซึ่งโดยรวมก็มีความหมายเดียวกันคือ เป็นแนวดนตรีที่วงดนตรีอัลเทอร์เนทีฟร็อค ได้นำเอาองค์ประกอบของดนตรีโปรเกรสสีฟร็อคมาผสมผสานกับแนวดนตรีของตัวเอง 

วงดนตรีที่เล่นดนตรีในแนวทางนี้ที่โดดเด่นและมีชื่อเสียงในยุคปัจจุบันก็มรวง อย่าง Coheed and Cambria, Lightning Bolt, The Mars Volta, Muse, Mystery Jets, Oceansize, Pure Reason Revolution, Radiohead, System Of A Down และแน่นอนก็มีวง Mew ร่วมอยู่ด้วยเช่นกัน 

จุดต้นกำเนิดที่น่าสนใจของวงดนตรีในสายพันธุ์ดนตรีนี้ โดยความหมายของศัพท์แล้ว ที่มีความเกี่ยวข้องกับคำว่า ใหม่ ซึ่งสืบค้นไปก็จะพบว่า วงดนตรีในยุคต้นๆ ที่เล่นดนตรีในแนวทางนี้ แล้วถูกบัญญัติศัพท์แนวดนตรีนี้ขึ้นมาก็คือ วง Radiohead ซึ่งเป็นความเชื่อมโยงที่ทับซ้อนและคาบเกี่ยวกับกับขบวนการขับเคลื่อนทางดนตรีที่เรียกว่า โพสต์-ร็อคในช่วงปลายยุคทศวรรษที่ 90 

โดยความพิเศษของคำๆ นี้น่าจะเชื่อมโยงกับวงดนตรีแนวบริตพ็อพที่เล่นดนตรีของตัวเอง โดยพยายามนำสัดส่วนดนตรีของโปรเกรสสีฟร็อคเข้ามาผสมผสานจนมีการเรียกวงเหล่านี้ในช่วงต้นว่า วงดนตรีในแนวนีโอ โปรเกรสสีฟร็อค 

แน่นอน หากจะทำความเข้าใจของทั้งดนตรีนีโอ โปรก หรือ นิว โปรก ก็ต้องเข้าใจแรงเหวี่ยงทางดนตรีที่มีการสร้างสรรค์กันในช่วงข้อต่อสำคัญ ที่ส่วนมากเรียกวงดนตรีในแนวอัลเทอร์เนทีฟร็อคและบริตพ็อพที่กำลังแสวงหาเอกลักษณ์ของตัวเอง และเทรนด์ดนตรีที่ท้าทายคือ จินตนาการทางดนตรี ซึ่งนำทิศทางและจริตดนตรีของโปรเกรสสีฟร็อคในยุคก่อนมาใช้ 

รากฐานดั้งเดิมของวัฒนธรรมดนตรีนี้ คือ โพสต์-ร็อค (Post-Rock) เป็นหัวขบวนการขับเคลื่อนทางดนตรีที่ก่อร่างสร้างตัวมาตั้งแต่ปลายยุคทศวรรษที่ 80 ถึงต้นยุคทศวรรษที่ 90 ในสหราชอาณาจักร สหรัฐอเมริกา และแคนาดา และเป็นที่รู้จักกันในวงกว้างเพิ่มมากขึ้น แต่ก็มีอยู่แค่ในแวดวงจำกัดของกระแสดนตรีหลักหรือเมนสตรีมในช่วงยุคทศวรรษที่ 2000 ถึงปัจจุบัน 

นับได้ว่าเป็นบุคลิกของดนตรีร็อคที่ใช้เครื่องดนตรีตามปกติสามัญของซาวด์ดนตรีร็อค มาบิดพลิกผันทั้งริธึ่มหรือโครงสร้างของจังหวะ ท่วงทำนอง เมโลดี้ ลักษณะของเสียงร้อง และคอร์ดแบบก้าวหน้าที่ไม่ใช่ทางของดนตรีร็อคในแบบที่เคยนิยมกันมา แต่นำมาใช้ภายใต้จุดประสงค์อย่างที่ต้องการอยากให้เป็น 

รากเหง้าของโพสต์-ร็อคนั้น มีพลังการเคลื่อนไหวมาจากแวดวงดนตรีอินดี้และใต้ดินหรืออันเดอร์กราวด์มาก่อน และเป็นฐานเดียวกับดนตรีอินดี้ร็อคในปัจจุบันเช่นกัน โดยมีบทบาทสำคัญมาจากรูปแบบดนตรีร็อคแนวทดลองหรือเอ็กซ์เพริเมนทัล ร็อค ในช่วงกลางยุคทศวรรษที่ 90 ซึ่งจะเห็นได้ถึงขบวนการขับเคลื่อนทางดนตรีที่มีอิทธิพลหลากหลายอย่างกว้างๆ หลวมๆ ไม่มีกรอบที่ชัดเจนตายตัว 

โดยเชื่อมโยงเอาเครื่องดนตรีที่เล่นกันในแนวดนตรีร็อคมาตรฐานมาผสมกับดนตรีสังเคราะห์ในแนวอิเล็กทรอนิก้า ซึ่งผ่านงานดนตรีในแนวทดลอง โดยมีซาวด์ดนตรีครางต่ำๆ คล้ายการสะกดจิต และเสียงที่ใสและกระจ่างกว่า ซึ่งแสดงถึงความคิดที่นำเสนอออกมามากกว่าอารมณ์เพลง 

โดยทั้งหมดทั้งสิ้นจะเป็นสิ่งที่ตรงข้ามหรือขัดแย้งกัน ของพลังจากสัญชาตญาณของดนตรีร็อคแบบเดิม ซึ่งความจริงก็เป็นนัยยะของการแสดงออกมาตอบสนองทางดนตรีที่อยู่ในข่ายต่อต้านดนตรีร็อคที่ยึดติดกรอบกันมา โดยเฉพาะแนวดนตรีอัลเทอร์เนทีฟร็อคที่มีกรอบเฉพาะทางของยุคทศวรรษที่ 90 ซึ่งเริ่มจะชาชินจนน่าเบื่อหน่าย 

กระแสดนตรีโพสต์-ร็อคส่วนมาก จะเน้นย้ำไปที่การกอปรรวมสัญชาตญาณของดนตรีร็อคแอนด์โรลที่สูญเสียวิสัยความเป็นขบถที่แท้จริงให้กลับคืนมา เนื่องจากวงดนตรีร็อครุ่นหลังๆ ต่างทำงานดนตรีเพื่อป้อนรสนิยมของตลาดเป็นหลักใหญ่จนเป็นสูตรสำเร็จ ทำให้เสียบุคลิกและจิตวิญญาณดั้งเดิมของดนตรีร็อคที่ต้องมีความขบถไม่แยแสต่อโลกและคนฟัง เป็นดนตรีของการต่อต้านไม่ใช่เอาใจหรือประนีประนอมกับคนฟัง 

ขบวนการผลิตงานดนตรีของแนวร่วมโพสต์-ร็อค จะปฏิเสธและไม่ยอมรับและล้มล้างวิธีคิดเก่าๆ แบบดนตรีร็อคยอดนิยมในท้องตลาด โดยเน้นความเกี่ยวพันของการสร้างงานที่ให้เสียงที่บริสุทธิ์และแก่นสารทางดนตรีและความคิดมากกว่าโครงสร้างของเพลงและท่อนฮุคของเมโลดี้ที่ไพเราะที่ออกมาจากชิ้นดนตรีและเสียงร้อง และเป็นความตั้งใจโดยบังเอิญของบรรดาวงดนตรีที่ผลิตงานออกมาในช่วงเวลานั้น ซึ่งดนตรีแนวนี้ก็ได้ตกผลึกรูปร่างในที่สุด และมีพัฒนาการมาจนถึงทุกวันนี้ 

การถูกยอมรับจากคนฟัง ความท้าทายจากความนิยมในดนตรีอินดี้ร็อค ซึ่งกลายเป็นจุดศูนย์กลางของคนฟังเพลงร็อครุ่นใหม่ในช่วง 10 ปีแรกของศตวรรษที่ 21 ในทางกลับกันก็มีการประชดประชันว่า ปัจจุบันวงดนตรีในแนวทางนี้ก็เหมือนๆ กัน ซึ่งแสดงถึงความน่าเบื่อแบบปัญญาชนออกมาได้อย่างไร้อารมณ์ มีมูลฐานของการหลอมรวมทางดนตรีที่สามารถคาดเดาทางได้ เรียกได้ว่ามีความเปลี่ยนแปลงน้อยมากจากวงในยุคแรกๆ และก็กลายเป็นจุดอ่อนที่สะท้อนกลับมาอย่างจัง ไม่ผิดกับดนตรีร็อคแบบเดิมที่พวกเขาต่อต้าน ซึ่งวงดนตรีแนวนี้รุ่นหลังๆ พยายามที่จะสร้างซาวด์ที่พิเศษของตัวเองเพื่อให้เป็นที่จดจำ แต่ก็ไม่มีสไตล์ที่ฉีกออกไปจากของเดิมหรือความคิดสร้างสรรค์ใหม่ๆ ให้น่าตื่นเต้น และเป็นความเหนื่อยใจของคนฟังอีกเปลาะหนึ่ง

ที่มา: manager.co.th / 16 กันยายน 2554