กลิ่นขนสัตว์ยังคงอบอวลอยู่ในอากาศของสตูดิโอเล็กๆแห่งหนึ่งใจกลางกรุงเอ็กมีอาซิน ประเทศอาร์เมเนีย ที่ซึ่งหญิงชาวอาร์เมเนียใช้เป็นที่ทอพรมด้วยมือ อันเป็นวิถีดั้งเดิมที่ตกทอดมาหลายชั่วรุ่น 

"ฉันรักการทอพรม กระบวนการของมันพาให้ใจฉันล่องลอยไปไกลแสนไกล ไปยังที่ที่มีแต่สิ่งสวยๆงามๆ" นารีน บาดาเลียน สตรีผู้พิการทางหูชาวอาร์เมเนียบอกกับเราด้วยภาษามือ 

"คุณจะต้องใช้สมาธิอย่างมากเพื่อจะไม่ให้ทอพลาด เพราะถ้าคุณขมวดปมผิดแม้แต่ปมเดียว ลายผ้าทั้งผืนก็จะไม่ได้อย่างที่ออกแบบไว้" นาซิก คาราพีเชียน สตรีอีกคนหนึ่งกล่าวโดยไม่ถอนสายตาออกจากพรมที่กำลังจะเป็นรูปเป็นร่างภายใต้นิ้วมือของเธอ 

อาร์เมเนียก็เหมือนกับประเทศเอเชียกลางอื่นๆที่มีการทอพรมมาเป็นเวลาตั้งแต่ก่อนคริสตกาลแล้ว โดยลวดลายพรมแบบอาร์เมเนียนมักจะเป็นลายเรขาคณิตและใช้สีสด และบางครั้ง ลายบนพรมก็จะเป็นลายของสัญลักษณ์ศักดิ์สิทธิ์ที่เชื่อกันว่า จะช่วยไล่วิญญาณร้ายไปให้พ้น 

ทั้งนี้ สตูดิโอกลางกรุงดังกล่าวถูกตั้งขึ้นมาจากโครงการการกุศลโครงการหนึ่ง ซึ่งมีจุดประสงค์เพื่อทำให้ผู้หญิงและผู้อพยพที่ลี้ภัยมาจากประเทศเพื่อนบ้านได้มีงานทำ โดยผู้อพยพดังกล่าวได้หนีออกจากอาเซอร์ไบจันมายังอาร์เมเนียในช่วงสงครามในทศวรรษที่ 1990

ทั้งนี้ทั้งนั้น เป้าหมายอีกอย่างหนึ่งของโครงการดังกล่าวก็เพื่อส่งเสริมการใช้เครื่องมือทอพรมและกรรมวิธีแบบดั้งเดิม ซึ่งเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม โดยขนสัตว์ที่นำมาใช้ทอจะไม่ผ่านกระบวนการใช้สารเคมีใดๆทั้งสิ้น ซึ่งนายกริกอร์ บาบัคคาเนียน หนึ่งในผู้นำของโครงการดังกล่าวเรียกพวกมันว่า "พรมเพื่อสิ่งแวดล้อม" 

"เพื่อที่จะให้ได้พรมที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมอย่างแท้จริง เราจะใช้ขนแกะที่ให้สีธรรมชาติ 8 สี และจะไม่มีการย้อมสีใดๆทั้งสิ้น" บาบัคคาเนียนอธิบาย 

บริษัทผู้ผลิตพรมในอาร์เมเนียก็ได้ผลิตพรมด้วยวิธีและดีไซน์แบบดั้งเดิมเช่นกัน แต่ความต้องการพรมแฮนด์เมดได้ลดน้อยลงในช่วงหลายปีที่ผ่านมาเนื่องจากราคาต้นทุนการผลิตที่เพิ่มขึ้น ทำให้ผู้บริโภคหลายรายหันไปหาพรมที่ทอด้วยเครื่องจักรซึ่งมีราคาถูกกว่า 

"พัฒนาการของการทอพรมมีความหมายทั้งในทางวัฒนธรรมและทางสังคม ซึ่งมากกว่ามูลค่าทางเศรษฐกิจ" เฮก เมอร์ซูยัน เจ้าหน้าที่ประจำกระทรวงการคลังกล่าว 

และสำหรับบาบัคคาเนียนแล้ว ความพิเศษเฉพาะตัวของงานทำมือเป็นสิ่งหนึ่งที่ทำให้พรมเหล่านี้มีเสน่ห์น่าหลงใหล 

"พรมแต่ละผืนบอกเล่าเรื่องราวที่แตกต่างกันออกไป" เขากล่าวทิ้งท้าย 

โดย: มาเรียม ฮาราตูยันยัน

ที่มา: matichon.co.th / 08 ตุลาคม พ.ศ. 2554